Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2016

Αντιπελάργησις



«Το ασυνείδητο του νεοέλληνα είναι δομημένο σαν δεκαπεντασύλλαβος». Αυτή τη φράση έχω πει και γράψει κάμποσο παραφράζοντας το Λακάν που έλεγε ότι το ασυνείδητο είναι δομημένο σαν γλώσσα.
Κι αυτό όχι μόνο γιατί ο ίδιος ο Εθνικός μας αν τοποθετηθεί ανά δύο στίχους βγάζει δεκαπεντασύλλαβο, όχι γιατί ο Ρίτσος ας πούμε, σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές γράφει τον Επιτάφιο, τον Ύμνο και Θρήνο για την Κύπρο και τα Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας, αλλά και γιατί ο Εμπειρίκος στο σημαντικό βιογραφικό του ποίημα ο δρόμος ρυθμίζει καθ’έλξην προς τον δεκαπεντασύλλαβο.
Και ο Κάλβος παρότι συνειδητά θέλει να αποφύγει το μονότονον των κρητικών επών ασυνείδητα καταθέτει κι αυτός τους δικούς του δεκαπεντασυλλάβους.
Κακώς ο Λίνος Πολίτης θεώρησε πως με τον Ερωτικό Λόγο του Σεφέρη τελειώνει ο δεκαπεντασύλλαβος στην ελληνική ποίηση. Η παρουσία του συνεχίζεται και στον λεγόμενο ελεύθερο στίχο όπου η ρυθμολόγηση συχνά παραπέμπει σε μέρη του.
Η συλλογή δημοτικών τραγουδιών του Πολίτη με την προσπάθεια της κάθαρσης των παραλλαγών δίνει ίσως ένα πρώιμο δείγμα καθαρής ποίησης στην ελληνική. Γεγονός που αξιοποίησαν οι μεταφραστές της από τα γαλλικά.
Όσον αφορά στην Ευρώπη ο οκτασύλλαβος της ισπανικής ρομάντσας διπλασιαζόμενος μας δίνει ένα δεκαπεντασύλλαβο συν μια συλλαβή. Ενώ ο γαλλικός δεκατετρασύλλαβος, ο λεγόμενος και αλεξανδρινός  του υπολείπεται σε μία συλλαβή.
Αν υπάρχει μια νεοελληνική ταυτότητα θα τη βρούμε εκεί, στον τρόπο της γλώσσας .
Βαλλόμενη βέβαια αλλά και για την ώρα ανθεκτική.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου